Pokaż stronęPoprzednie wersjeOdnośnikiDo góry Ta strona jest tylko do odczytu. Możesz wyświetlić źródła tej strony ale nie możesz ich zmienić. ====== Wprowadzenie do UNIXa ====== **Semestr zimowy 2021/22** Zajęcia odbywają się w terminie: * wtorek godz. 12<sup>00</sup>-14<sup>30</sup> w PK6 * wtorek godz. 14<sup>30</sup>-17<sup>00</sup> w PK6 Adres kursu w Moodle: https://moodle.umk.pl/WFAIIS/course/view.php?id=21 ===== Literatura ===== Dowolna książka lub strona internetowa dotycząca użytkowania systemu Unix lub Linux, która zawiera opis poleceń konsolowych * Introduction to Linux - //LPI training materials// ({{https://www.tuxcademy.org/download/en/grd1/grd1-en-manual.pdf|PDF}} ) * [[https://tldp.org/LDP/intro-linux/html/index.html|Introduction to Linux A Hands on Guide]] by Machtelt Garrels {{[https://ftp.wayne.edu/ldp/en/Intro-Linux/Intro-Linux.pdf|PDF}}) * Peter P. Silvester, //System operacyjny Unix, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne//, Warszawa 1991 * Mark G. Sobell, //A Practical Guide To The Unix System//, The Benjamin/Cummings Publishing Company, Inc., Redwood City, 1995 ===== Materiały do zajęć ===== **[[http://www.fizyka.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021/index.html|Wprowadzenie do Linuxa]]** ({{http://www.fizyka.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021.html|HTML}}, {{zajecia:unix_2021_2:unix.pdf|PDF}})\\ * Laboratorium 1: * [[https://www.fizyka.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021/S1.SS3.html|Rozpoczynamy pracę]] * [[https://www.fizyka.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021/S1.SS2.html|Podstawowe informacje o systemie UNIX/Linux]] * [[http://www.is.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021/S2.html|Podstawowe polecenia]] * Laboratorium 2: * [[https://www.fizyka.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021/S3.html|Zarządzanie plikami]] * [[https://moodle.umk.pl/WFAIIS/mod/quiz/view.php?id=4714|Test 1 (23.11.2021)]] \\ Zakres testu: * polecenia ''pwd'', ''ls'', ''cd'', ''file'', ''mkdir'', ''rmdir'', ''rm'', ''touch'', ''cp'' * listowanie plików (''ls'') i informacje o plikach (''ls -l'', ''file'') * znaki specjalne powłoki ''*'', ''?'', ''[abc]'', ''[^abc]'' * cytowanie znaków specjalnych ''\*\$'', ''"*$"'', '' '*$' '' * Laboratorium 3: * [[https://www.fizyka.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021/S4.html|Narzędzia tekstowe i strumienie]] * [[https://moodle.umk.pl/WFAIIS/mod/quiz/view.php?id=4731|Test 2 (30.11.2021)]] \\ Zakres testu: * polecenia ''mv'', ''ln'', ''du'', ''echo'', ''cat'', ''more'', ''head'', ''tail'', ''wc'', ''sort'' * dowiązania zwykłe (sztywne) i symboliczne do plików (''ln'') * zajętość plików i katalogów (''du'') * sortowanie alfabetyczne (''sort'') * przekierowania strumieni wejścia i wyjścia: ''>'', ''>>'', ''<'', ''2>'' * tworzenie potoków poleceń za pomocą ''|'' * Laboratorium 4: * [[https://www.fizyka.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021/S4.html|Narzędzia tekstowe i strumienie]] (dokończenie) * [[https://www.fizyka.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021/S5.SS1.html|Edytor Vim]] * [[https://moodle.umk.pl/WFAIIS/mod/quiz/view.php?id=4755|Test 3 (7.12.2021)]] \\ Zakres testu: * polecenia: ''sort'', ''cut'', ''paste'', ''tr'', ''wc'', ''cmp'', ''diff'', ''tee'', ''grep'' * podstawianie wyjścia programów za pomocą ''$(polecenie)'' * edytor Vim, tryby pracy vim, podstawowe komendy (usuń, kopiuj, wklej, undo), wyjście z vim, zapisanie pliku, poruszanie się po tekście (h, j ,k, l, w, b, {, }, (, ), 0, $, 13G), powtarzanie operacji, np. 10dd * Laboratorium 5: * [[https://www.fizyka.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021/S6.html|Uprawnienia]] * [[https://www.fizyka.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021/S7.html|Informacje o systemie i użytkownikach]] * [[https://moodle.umk.pl/WFAIIS/mod/quiz/view.php?id=4800|Test 4 (14.12.2021)]] \\ Zakres testu: * informacje o uprawnieniach (polecenie ''ls -l''), właściciel pliku, grupa i pozostali użytkownicy, numery UID i GID, pliki ''/etc/passwd'', ''/etc/group'' * uprawnienia ''rwx'' plików i katalogów, zmiana uprawnień (polecenie ''chmod'', ''umask'') * informacje o użytkownikach (polecenia ''whoami'', ''id'', ''groups'', ''finger'', ''who'', ''w'', ''users'') * system operacyjny (''uname'', ''hostname'') * data i czas (''date'', ''cal'') * system plików (polecenie ''df'') * lista zmiennych środowiskowych (''printenv'') * Laboratorium 6: * [[http://www.is.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021/S8.html|Procesy]] * [[https://moodle.umk.pl/WFAIIS/mod/quiz/view.php?id=4838|Test 5 (21.12.2021)]] \\ Zakres testu: * uruchamianie procesów w tle i na pierwszym planie (''bg'', ''fg'', skróty ''Ctrl+C'', ''Ctrl+Z'') * wyświetlanie listy procesów (''ps'', ''top'') * podstawowe informacje o procesach (''PID'', ''PPID'', priorytety ''NI'', stany ''S'', ''R'', ''T'', zajętość procesowa i pamięci) * wysyłanie sygnałów do procesów, zabijanie procesów (polecenie ''kill'', ''pkill'', ''pgrep'', sygnały ''INT'', ''KILL'', ''STOP'', ''CONT'') * uruchamiania zadań odłożonych w czasie (''at'', ''atq'', ''atrm'') * harmonogram zadań ''cron'' (polecenie ''crontab'') * zadania powłoki (polecenie ''jobs'', numer ''JID'') * zmiana priorytetów procesu (''nice'', ''renice'') * polecenia ''nohup'', ''fuser'', ''timeout'', ''watch'', ''time'' * zajętość pamięci komputera (polecenie ''free'') * Laboratorium 7 (21 grudnia 2021r.) * [[http://www.is.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021/S5.SS2.html|Edytor Emacs]] * [[http://www.is.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021/S9.html|Wyszukiwanie plików]] * [[https://moodle.umk.pl/WFAIIS/mod/quiz/view.php?id=4883|Test 6 (4.01.2022)]] \\ Zakres testu: * polecenie ''find'', ''locate'', ''which'', ''whereis'' * wyszukiwanie plików względem nazwy, rozmiaru, czasu modyfikacji, typu, właściciela, ... * wykonywanie operacji na znalezionych plikach (opcja ''find -exec'', polecenie ''xargs'') * podstawy edycji tekstu za pomocą ''Emacs'' * Laboratorium 8: * [[http://www.is.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021/S10.html|Narzędzia sieciowe]] * [[http://www.is.umk.pl/~grochu/unix/unix-2021/S11.html|Archiwa, kompresja danych]] * [[https://moodle.umk.pl/WFAIIS/mod/quiz/view.php?id=4901|Test 7 (11.01.2022)]] \\ Zakres testu: * narzędzia sieciowe: host, hostname, ping, tracepath, ssh, scp, rsync, netstat, ifconfig * archiwa i kompresja: gzip, zip, bzip2, tar, gunzip, unzip, bunzip2 * Laboratorium 9: * Laboratorium 10: * {{https://www.fizyka.umk.pl/~grochu/unix/skrypty-2021/|Skrypty z zajęć}} * [[https://www.ifiz.umk.pl/dla-pracownikow/lan/|Sieć LAN na WFAiIS (Regulamin korzystania z sieci wydziałowej)]]\\ ===== Przydatne programy ===== [[http://www.chiark.greenend.org.uk/~sgtatham/putty/download.html|PuTTY]] (Win)\\ [[http://mobaxterm.mobatek.net/|MobaXterm]] The complete toolbox for remote computing\\ [[http://winscp.net/|WinSCP]]\\ [[http://www.realvnc.com/download/viewer/|Real VNC Viewer]] [[http://www.tightvnc.com/|Tight VNC]]\\ [[http://www.virtualbox.org/|VirtualBox]]\\ [[http://www.cygwin.com|Cygwin]]\\ ===== Unix/Linux - polecenia ===== [[http://cb.vu/unixtoolbox.xhtml|Sciaga UNIX Toolbox]]\\ [[http://www.nixtutor.com/linux/all-the-best-linux-cheat-sheets/|All the Best Linux Cheat Sheets]] \\ [[http://pubs.opengroup.org/onlinepubs/7908799/xcuix.html|Commands & Utilities]] - The Single UNIX® Specification, Version 2 [[http://www.gnu.org/software/coreutils/manual/index.html|GNU Coreutils - dokumentacja]]\\ [[http://www.pixelbeat.org/docs/unix_commands/|UNIX core commands]]\\ ===== UNIX/Linux - Podstawy ===== [[http://pl.wikibooks.org/wiki/Linux_-_wprowadzenie|Linux - wprowadzenie (WikiBook)]] (polskie tłumaczenie, niestety niekompletne) \\ [[http://www.ee.surrey.ac.uk/Teaching/Unix/|UNIX Tutorial for Beginners]]\\ [[http://www2.ocean.washington.edu/unix.tutorial.html|UNIX Tutorial]]\\ [[http://zasoby.open.agh.edu.pl/~09saprzybylo/index.html|Open-AGH - System Unix]]\\ [[http://mywiki.wooledge.org/CategoryUnix|Greg's Wiki - CategoryUnix]]\\ {{http://www.catonmat.net/download/bash-redirections-cheat-sheet.pdf|Przekierowania w Bash - ściąga}}\\ ===== Edytory tekstu ===== [[http://www.gnu.org/software/emacs/tour/|Emacs]] podstawowe komendy {{http://www.fizyka.umk.pl/~grochu/emacs/emacs.html|HTML}}, {{http://www.fizyka.umk.pl/~grochu/emacs/emacs.pdf|PDF}})\\ [[http://www.vim.org/|Vim]] - podstawowe komendy ({{http://www.fizyka.umk.pl/~grochu/vim/vim.html|HTML}}, {{http://www.fizyka.umk.pl/~grochu/vim/vim.pdf|PDF}}) \\ [[https://www.gnu.org/software/emacs/manual/html_node/emacs/index.html|Emacs - manual]]\\ [[https://www.emacswiki.org/|Emacs wiki]]\\ {{http://www.elmindreda.org/emacs.html|Emacs for Vi users}}\\ {{https://ccrma.stanford.edu/guides/package/emacs/emacs.html|Emacs Cheat Sheet}}\\ {{http://www.viemu.com/a_vi_vim_graphical_cheat_sheet_tutorial.html|Graphical vi-vim Cheat Sheet and Tutorial}}\\ {{http://vim-adventures.com/|VIM adventures}} {{http://www.openvim.com/tutorial.html|Interaktywny tutorial VI}}\\ {{http://newbiedoc.sourceforge.net/text_editing/vim.html|Beginner's guide to Vi Improved (vim)}}\\ [[http://pl.wikipedia.org/wiki/Wojny_edytorowe|Wojny edytorowe]]\\ ===== Linux dla początkujących ===== Wikipedia: [[http://pl.wikipedia.org/wiki/Linux|Linux]] [[http://pl.wikipedia.org/wiki/Unix|UNIX]] [[http://pl.wikipedia.org/wiki/GNU|GNU]] [[http://pl.wikipedia.org/wiki/GNU/Linux|GNU/Linux]] [[http://pl.wikipedia.org/wiki/Dystrybucja_Linuksa|Dystrybucja linuxa]] [[http://pl.wikipedia.org/wiki/Por%C3%B3wnanie_dystrybucji_Linuksa|Porównanie dystrybucji Linuksa]] [[http://pl.wikipedia.org/wiki/Linux_(j%C4%85dro)|Jądro Linuxa]]\\ [[http://linuxhelp.blogspot.com/2006/04/mind-map-of-linux-distributions.html|Pąwiązania między dystrybucjami]]\\ [[http://distrowatch.com/|Distro Watch]]\\ ===== Bash i programowanie w powłoce ===== [[http://www.learnshell.org/|learnshell.org]] Interactive Shell Programming tutorial\\ [[http://www.cs.put.poznan.pl/anstroinski/data/uploads/sop1/materials/sop1_lab7-kurs.html|Kurs Bash]]\\ [[http://tldp.org/LDP/abs/html/index.html|Advanced Bash-Scripting Guide]]\\ [[https://pl.wikibooks.org/wiki/Bash|Bash - WikiBook]]\\ Greg's Wiki [[http://mywiki.wooledge.org/BashFAQ|BashFAQ]] [[http://mywiki.wooledge.org/BashPitfalls|Bash Pitfalls]] [[http://mywiki.wooledge.org/BashGuide|Bash Guide]] [[http://mywiki.wooledge.org/BashSheet|Bash Sheet]]\\ [[http://www.bashoneliners.com/|BashOneLiners.com]] - "jednolinijkowce"\\ Bash One-Liners Explained: [[http://www.catonmat.net/blog/bash-one-liners-explained-part-one/|Part 1]] [[http://www.catonmat.net/blog/bash-one-liners-explained-part-two/|Part 2]] [[http://www.catonmat.net/blog/bash-one-liners-explained-part-three/|Part 3]]\\ [[http://www.cyberciti.biz/tips/bash-shell-parameter-substitution-2.html|HowTo: Use Bash Parameter Substitution Like A Pro]]\\ [[http://wiki.bash-hackers.org/howto/getopts_tutorial|getopts]]\\ [[http://wiki.bash-hackers.org/|The Bash-Hackers Wiki]]\\ [[http://andyk.pg.gda.pl/skrypty/|Przydatne proste skrypty dla linuxa]]\\ ===== Skrypty w Bash on-line ===== {{https://www.tutorialspoint.com/execute_bash_online.php|Execute BASH Shell Script Online}}\\ {{https://www.jdoodle.com/test-bash-shell-script-online|Easy and Quick way to run Bash Script Online}} \\ {{http://explainshell.com/}} - analiza on-line poleceń powłoki\\ {{http://www.shellcheck.net/}} - analiza on-line skryptów sh/Bash\\ ===== Wyrażenia regularne ===== {{https://regexcrossword.com/|Regex Crossword}} \\ {{https://regex101.com/|regex tester}} \\ [[http://public.kvalley.com/regex/regex.asp|Kvalley Computers and Internet -- RegEx Evaluator]]\\ {{http://maciek.lasyk.info/regexp_checker.html|Sprawdzacz wyrażeń regularnych (Regular expressions checker) }}\\ [[wp>Regular_expression]]\\ {{http://www.regular-expressions.info/reference.html|Regular Expression Basic Syntax Reference}}\\ {{http://www.zytrax.com/tech/web/regex.htm|Regular Expressions - User Guide}}\\ ===== Informacje za świata Linuksa ===== [[http://osnews.pl/|OSnews]]\\ [[http://www.linux.pl/|linux.pl]]\\ [[https://itsfoss.com/|It's FOSS]] A Linux and Open Source Web Portal\\ [[https://www.linuxtoday.com/|Linux Today]]\\ ===== Linux Live CD ===== [[http://www.ubuntu.pl/|Ubuntu Live CD]]\\ [[http://www.knoppix.org/|Knoppix]]\\ [[http://www.damnsmalllinux.org/|Damn Small Linux]]\\ [[http://cosmo.torun.pl/foswiki/bin/view/Cosmo/PierNix|PierNix - astronomiczna dystrybucja Linuksa z Torunia]]\\ ===== Historia UNIXa ===== [[http://www.levenez.com/unix/|Unix History]]\\ [[http://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_systemu_operacyjnego_Unix|Historia systemu operacyjnego Unix (Wikipedia)]]\\ [[http://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_systemu_operacyjnego_Unix/Kalendarium|UNIX Kalendarium (Wikipedia)]]\\ ===== Certyfikaty Linux ===== [[http://www.lpi.org/|Linux Professional Institute]]\\ ==== Linux Essentials ==== [[https://www.lpi.org/our-certifications/linux-essentials-overview|Linux Essentials]] \\ [[https://www.lpi.org/our-certifications/exam-010-objectives|Zagadnienia]] \\ [[https://www.tuxcademy.org/media/lxes/|Materiały przygotowyjące]] (w jez. niemieckim) \\ ==== LPIC-1 ==== [[http://www.lpi.org/our-certifications/lpic-1-overview|LPIC-1 Overview]] \\ [[https://www.tuxcademy.org/media/lpic1/|Materiały przygotowujące do certyfikatu LPIC-1]] * [[https://www.tuxcademy.org/product/grd1/|Introduction to Linux]] * [[https://www.tuxcademy.org/product/adm1/|Linux Administration I]] * [[https://www.tuxcademy.org/product/grd2/|Advanced Linux]] - The Linux Shell and Toolkit * [[https://www.tuxcademy.org/product/adm2/|Linux Administration II]] - Linux as a Network Client